Pada 12 Julai 2016, sebuah tribunal timbang tara di Mahkamah Tetap Timbang Tara di The Hague telah mengeluarkan penetapannya dalam kes Manila terhadap dakwaan Beijing di Laut China Selatan. Diadakan di bawah peruntukan penyelesaian pertikaian wajib Konvensyen Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Undang-Undang Laut (UNCLOS), lima penimbang tara tribunal tersebut memihak kepada Filipina. Beijing enggan menyertai penimbangtaraan itu dan menolak keputusannya. Sementara itu, presiden Filipina yang baru dilantik, Rodrigo Duterte, tidak menghebohkan kejayaan itu dengan harapan bahawa ia akan dapat memujuk China ke arah dasar yang lebih damai. Akibatnya, tekanan antarabangsa terhadap China untuk mematuhi anugerah tersebut akhirnya lenyap. Keputusan timbang tara itu menjelaskan beberapa aspek penting UNCLOS dan adat undang-undang antarabangsa, tetapi harapan untuk Beijing dalam menerima penemuan ini tidak pernah dapat direalisasikan.
Walau bagaimanapun, banyak pemerhati berharap bahawa China mungkin pada akhirnya akan mencari jalan untuk menjaga maruah politiknya untuk mengemukakan tuntutannya dan kelakuannya yang sejajar dengan keputusan tersebut, meskipun sambil menolak proses tersebut. Dalam masa tiga tahun sejak anugerah timbang tara itu, dan sejak penerapan Manila kepada dasar yang lebih bertolak ansur terhadap Beijing, adakah China telah menampakkan usaha untuk mematuhinya? AMTI telah mengumpulkan senarai penemuan daripada tribunal itu dan menilai sama ada tindakan terkini China adalah selaras dengannya. Secara keseluruhan, China mematuhi hanya 2 daripada 11 bahagian daripada penetapan itu, manakala bagi yang lain, kedudukannya tidak jelas untuk dinilai.
Kad Laporan Pematuhan Penimbangtaraan
(Klik setiap baris untuk maklumat lanjut)
- • China tidak boleh menuntut hak bersejarah atau lain-lain hak dalam lingkungan “sembilan-garis putus-putus” yang melampaui lautan wilayah, EEZ dan pentas benua yang dibenarkan oleh UNCLOS.
- • Gosong Scarborough dan ciri air pasang di Kepulauan Spratly menjana laut wilayah tetapi bukan EEZ atau pentas benua.
- • Gosong Thomas Kedua dan perairan sekelilingnya adalah sebahagian daripada EEZ dan pentas benua Filipina.
- • China telah menduduki Terumbu Mischief secara haram, yang merupakan sebahagian daripada pentas benua Filipina.
- • China menghalang secara haram Filipina daripada mengeksploitasi sumber alam pentas benuanya.
- • China melanggar hak Filipina untuk menangkap ikan dalam kawasan EEZnya.
- • China gagal menghalang nelayannya daripada beroperasi secara haram di EEZ Filipina.
- • China telah menghalang secara haram penangkapan ikan secara tradisional Filipina di Gosong Scarborough.
- • China membenarkan nelayannya untuk terlibat dalam aktiviti penangkapan spesies terancam yang memusnahkan alam sekitar.
- China telah memusnahkan secara haram persekitaran marin melalui kempen pembinaan pulaunya.
- • Kapal penguatkuasaan undang-undang China melanggar COLREGS dengan mewujudkan risiko pelanggaran dan bahaya kepada kapal Filipina.
Dalam satu daripada dua keputusan yang paling menyeluruh dalam kes ini, penimbang tara tersebut mendapati bahawa “Konvensyen [UNCLOS] menentukan skop hak maritim di Laut China Selatan, yang tidak boleh melebihi had yang dikenakan” (Pengadilan, perenggan 278). Ini bermakna bahawa “Tuntutan China untuk hak bersejarah, atau hak dan bidang kuasa pemerintah yang lain, berhubung dengan…‘sembilan-garis putus-putus’ adalah bertentangan dengan Konvensyen dan tanpa kesan yang disahkan” jika dilanjutkan melebihi laut wilayah, zon ekonomi eksklusif (EEZ) dan pentas benua yang berhak kepadanya berdasarkan UNCLOS (perenggan 279).
Walau bagaimanapun, sehari selepas penganugerahan timbang tara dikeluarkan, Kementerian Hal Ehwal Asing China mengeluarkan kertas putih yang menggesa bahawa, “Selain [perairan dalaman, laut wilayah, zon berdampingan, EEZ dan pentas benua], China mempunyai hak bersejarah ke atas Laut China Selatan.” Sejak tiga tahun yang lalu, pegawai China telah kurang bercakap tentang sembilan garis putus-putus sebagai asas tuntutan mereka terhadap Laut China Selatan. Tetapi, China terus menuntut hak bersejarah yang tidak jelas ke atas hampir ke seluruh perairan dan dasar laut di Laut China Selatan. Adalah atas dasar ini nelayan China beroperasi di EEZ Vietnam, Filipina dan Indonesia, dan yang mana Beijing membantah kepada semua operasi penerokaan minyak dan gas dalam lingkungan sembilan garis putus-putus, tanpa mengira jarak dari ciri tanah tuntutan China.
Penemuan penting yang kedua dalam kes ini ialah bahawa Gosong Scarborough mahupun mana-mana ciri air pasang di Kepulauan Spratly “berupaya untuk mengekalkan kediaman manusia atau kehidupan ekonomi mereka sendiri” dan “oleh itu adalah ‘batu’ dari segi undang-undang untuk tujuan Artikel 121(3) dan tidak menjana hak kepada zon ekonomi eksklusif atau pentas benua” (perenggan 643 dan 646). Ini bermakna bahawa satu-satunya EEZ dan pentas benua di Laut China Selatan adalah yang dijana oleh garis pinggir laut negara sekeliling dan mungkin sebahagian daripada Kepulauan Paracel. Kepulauan Spratly dan Gosong Scarborough hanya menjanakan laut wilayah sehingga 12 batu nautika. Digabungkan dengan penolakan tribunal terhadap tuntutan China kepada hak bersejarah di sepanjang sembilan garis putus-putus, ini mengurangkan kawasan yang sah dipertikaikan di sekeliling kepulauan dan terumbu kepada yang berikut:
Ia dipercayai secara meluas bahawa China menuntut EEZ dan pentas benua dari Gosong Scarborough dan banyak lain, jika bukan semua, dari Kepulauan Spratly, tetapi ini belum dijadikan jelas dalam undang-undang China atau kenyataan awam. Kertas putih 2016 Beijing mendesak bahawa “China telah melakukan sedemikian, berdasarkan Nanhai Zhudao [kepulauan Laut China Selatan], perairan dalaman, laut wilayah, zon berdampingan, zon ekonomi eksklusif dan pentas benua.” Tetapi ia boleh dipertikaikan bahawa ini hanya bermakna bahawa sesetengah pulau, terutama sekali Kepulauan Paracel, yang menjanakan hak ini. Selain itu, tindakan China di dalam EEZ jiran-jirannya boleh diterangkan dengan tuntutannya yang berterusan untuk hak bersejarah dan oleh itu bukan bukti tuntutan kepada EEZ dan pentas benua dari Kepulauan Spratly atau Scarborough. Perkembangan masa depan, contohnya pengisytiharan garis dasar lurus di sekeliling ciri tuntutan China di Kepulauan Spratly, boleh menjadikan ketidakpatuhan China terhadap penganugerahan timbang tara ini lebih ketara, tetapi buat masa sekarang, tuntutan Beijing kekal terlalu samar untuk memberikan penilaian yang jelas.
Tribunal mendapati bahawa Gosong Thomas Kedua, yang telah diduduki sejak tahun 1999 melalui pengandasan kapal laut Filipina BRP Sierra Madre secara sengaja, berada di bawah permukaan air ketika air pasang dan tidak menjanakan sebarang hak maritim. Dan memandangkan tiada satu daripada Kepulauan Spratly boleh menjanakan EEZ atau pentas benua, “Seterusnya, China tiada hak kepada mana-mana zon maritim di kawasan itu.” Gosong Thomas Kedua terletak dalam lingkungan 200 batu nautika dari pesisiran Filipina dan oleh itu adalah “sebahagian daripada zon ekonomi eksklusif dan pentas benua Filipina” (perenggan 646 dan 647). Walau bagaimanapun, kapal-kapal Pengawal Pantai China terus kerap meronda berdekatan dengan Thomas Kedua dan pada bulan Mei 2018, sebuah helikopter Angkatan Laut Tentera Pembebasan Rakyat (PLAN) telah mengganggu secara berbahaya misi pembekalan semula Filipina ke Sierra Madre.
Seperti Gosong Thomas Kedua, tribunal timbang tara telah menetapkan bahawa Terumbu Mischief adalah sebuah ciri air surut yang merangkumi sebahagian daripada ruang EEZ dan pentas benua Filipina. Selanjutnya, penimbang tara mendapati bahawa “China telah, melalui pembinaan kelengkapan dan pulau buatan di Terumbu Mischief tanpa mendapatkan kebenaran Filipina, melanggar Artikel 60 dan 80 Konvensyen … Tribunal selanjutnya mendapati bahawa, sebagai sebuah elevasi air surut, Terumbu Mischief tidak boleh dikuasai (perenggan 1043).Ini mungkin merupakan bahagian yang paling sukar dalam pemerintahan ini untuk membayangkan China mematuhi kerana ia akan mengharuskannya untuk meninggalkan pangkalan tentera laut dan udaranya di Mischief atau mendapatkan kebenaran Filipina untuk meneruskan pendudukannya. Sementara itu, China tidak hanya menduduki terumbu tersebut tetapi nampaknya terus menuntut hak maritim ke atasnya, terbukti dengan bantahannya terhadap operasi kebebasan navigasi A.S. dalam lingkungan 12 batu nautika dari kemudahan itu.
Anugerah timbang tara tersebut merumuskan bahawa Tebing Reed, yang sepenuhnya berada di bawah permukaan air dan terletak dalam lingkungan 200 batu nautika dari persisiran Filipina, ialah sebahagian daripada pentas benua negara itu. Merujuk kepada satu insiden khusus di mana kapal-kapal penguatkuasaan undang-undang China telah menghalang operasi kapal tinjau Filipina, tribunal mendapati bahawa “China telah…melanggar Artikel 77 Konvensyen yang berhubung dengan hak pemerintahan Filipina ke atas sumber bukan hidup dari pentas benuanya di kawasan Tebing Reed” (perenggan 716). China terus menghalang Filipina daripada menerokai minyak dan gas di Tebing Reed meskipun keputusan tersebut. Pada bulan November 2018, kedua-dua pihak telah menandatangani memorandum persefahaman yang boleh membuka jalan kepada pembangunan minyak dan gas di Tebing Reed. Butirannya belum dibincangkan lagi dan ia berkemungkinan bahawa perjanjian itu boleh membuka jalan kepada China supaya mematuhi peraturan teknikal itu. Jika Beijing bersetuju untuk sebuah syarikat China melabur dalam kontrak perkhidmatan Filipina (SC 72) di Tebing Reed di bawah penyeliaan Manila, perjanjian itu akan selaras dengan peraturan berkenaan. Tetapi jika China berkeras untuk mengadakan perjanjian pembangunan bersama di luar bidang kuasa Filipina, ini akan mengukuhkan ketidakpatuhannya.
Tribunal ini mendapati bahawa China telah melanggar hak pemerintahan Filipina kepada sumber hidupnya dari EEZnya, terutama sekali “dengan mengisytiharkan moratorium pada tahun 2012 mengenai penangkapan ikan di Laut China Selatan, tanpa pengecualian terhadap kawasan Laut China Selatan yang terletak dalam lingkungan zon ekonomi eksklusif Filipina dan tanpa mengehadkan moratorium tersebut kepada kapal China” (para 716). Walau bagaimanapun, China terus mengisytiharkan larangan penangkapan ikan unilateral dari bulan Mei hingga Ogos setiap tahun yang meliputi seluruh perairan ke-12 darjah latitud ke arah utara, termasuk sebahagian besar daripada EEZ Filipina dan Vietnam. Larangan yang terkini telah membangkitkan kemarahan dari pejabat presiden Filipina.
Pihak penimbang tara menentukan bahawa China telah “gagal untuk menunjukkan hormat terhadap hak pemerintahan Filipina berhubung dengan aktiviti penangkapan ikan di EEZnya,” sambil memetik kes yang mana kapal penguatkuasaan undang-undang China telah membiar dan gagal untuk menghalang kapal China dari beroperasi di Gosong Mischief dan Thomas Kedua pada tahun 2013 (perenggan 757). Beratus-ratus kapal nelayan China terus beroperasi di bawah penyeliaan Pengawal Pantai China di Terumbu Mischief dan di seluruh Kepulauan Spratly setiap hari, walaupun kebanyakannya menghabiskan masa berkhidmat untuk militia maritim daripada menangkap ikan. Pada bulan Jun, sebuah kapal nelayan China yang beroperasi di EEZ Filipina di Tebing Reed telah menenggelamkan sebuah bot nelayan Filipina, yang menyebabkan krisis berterusan dalam perhubungan Sino-Filipina. Di kawasan lain di Laut China Selatan, kapal-kapal nelayan China terus beroperasi dengan sokongan pengawal pantai dan tentera laut sejauh sehingga EEZ Indonesia
Di Gosong Scarborough, yang mempunyai segelintir batu yang memutuskan ombak ketika air pasang, tribunal merumuskan bahawa kedua-dua nelayan China dan Filipina mempunyai hak untuk melibatkan diri dalam penangkapan ikan secara tradisional tanpa mengira siapa yang mempunyai kuasa pemerintahan ke atas gosong tersebut. Tetapi penimbang tara menetapkan bahawa China telah, “melalui operasi kapal rasminya di Gosong Scarborough dari bulan Mei 2012 dan seterusnya, telah menghalang secara haram para nelayan Filipina daripada terlibat dalam penangkapan ikan secara tradisional” (perenggan 814). Pada lewat tahun 2016, sebagai tanda muhibah kepada kerajaan Duterte, kapal-kapal Pengawal Pantai China yang berpangkalan di Scarborough mula membenarkan kapal nelayan Filipina untuk beroperasi di sepanjang kawasan luar terumbu tersebut, walaupun mereka tidak dibenarkan untuk menangkap ikan di dalam lagunnya. Keadaan ini tetap berlaku pada masa ini, walaupun situasinya kekal tegang di tengah-tengah laporan gangguan dan intimidasi yang kerap terhadap nelayan Filipina oleh kakitangan penguatkuasaan undang-undang China di ciri tersebut.
Walau bagaimanapun, ini ialah satu aspek daripada anugerah timbang tara yang mana China jelas mematuhinya. Dan ia adalah begitu penting dari segi politik kepada kerajaan Duterte sehingga presiden tersebut baru-baru ini mendakwa telah membuat perjanjian lisan rahsia dengan Presiden Xi Jinping pada tahun 2016 untuk menutup sebelah mata terhadap nelayan-nelayan China yang berada di EEZ Filipina sebagai pertukaran untuk hak penangkapan ikan Filipina di Scarborough— dengan itu menukarkan ketidakpatuhan sebahagian daripada pengadilan tersebut untuk pematuhan yang lain.
Anugerah yang merumuskan bahawa China telah, “melalui toleransinya dan perlindungannya terhadap, dan kegagalan untuk menghalang kapal nelayan China daripada terlibat dalam aktiviti penangkapan yang memudaratkan spesies terancam di Gosong Scarborough, Gosong Thomas Kedua dan ciri lain di Kepulauan Spratly, telah melanggar Artikel 192 dan 194(5) Konvensyen” (perenggan 992). Ini sebahagian besarnya, walaupun tidak secara eksklusif, merujuk kepada pengekstrakan skala besar kepah raksasa yang telah memusnahkan atau merosakkan teruk lebih dari 25,000 ekar terumbu karang yang cetek dari tahun 2012 hingga 2016, seringkali di bawah pemantauan kapal penguatkuasaan undang-undang China. Selepas penurunan mendadak dalam aktiviti selepas tahun 2016, peraih kepah China telah kembali kepada aktiviti pemusnahan mereka di Gosong Scarborough dan di seluruh Kepulauan Paracel, seringkali secara terang-terangan di depan Pengawal Pantai China.
Tribunal mendapati bahawa dari lewat tahun 2013, “aktiviti pembinaan pulau China di Terumbu Cuarteron, Terumbu Fiery Cross, Terumbu Gaven (Utara), Terumbu Johnson, Terumbu Hughes, Terumbu Subi dan Terumbu Mischief, telah melanggar Artikel 192, 194(1), 194(5), 197, 123, dan 206 Konvensyen,” yang menentukan kewajipan untuk melindungi dan mengekalkan persekitaran marin. (perenggan 993) China telah menyelesaikan kerja-kerja pengorekan dan penebusgunaan tanah di Kepulauan Spratly pada lewat tahun 2016, dan pembinaan pulaunya didokumenkan terakhir di Laut China Selatan adalah di Kepulauan Paracel pada pertengahan tahun 2017. Ia boleh dipertikaikan bahawa beberapa aktiviti China yang masih berterusan, contohnya pemasangan stesen pemantauan terumbu karang di Paracel, masih lagi merosakkan habitat marin secara haram tanpa penilaian impak persekitaran yang sewajarnya. Tetapi setelah kehabisan ruang untuk penebusgunaan tanah yang baru, China kini secara teknikal mematuhi sebahagian besar daripada peraturan itu. Walau bagaimanapun, ini boleh berubah sekiranya China melancarkan kerja pengorekan dan penebusgunaan tanah yang baru di Gosong Scarborough atau di kawasan lain.
Akhir sekali, pihak penimbang tara telah menetapkan bahawa semasa kebuntuan pada tahun 2012 berikutan perampasan Gosong Scarborough, kapal penguatkuasaan undang-undang China telah “mewujudkan risiko pelanggaran yang serius dan berbahaya kepada kapal-kapal dan kakitangan Filipina” yang bermakna China telah “melanggar Peraturan 2, 6, 7, 8, 15 dan 16 COLREGS [Peraturan Antarabangsa Bagi Mencegah Pelanggaran di Laut] dan…Artikel 94 Konvensyen.” Walaupun tiada kejadian berulang di Gosong Scarborough kerana pihak berkuasa Filipina telah menjauhkan kedudukan mereka, kapal Pengawal Pantai China, PLAN dan militia maritim tetap terlibat dengan pelanggaran peraturan COLREG yang sama untuk mewujudkan risiko pelanggaran kepada kapal asing di Laut China Selatan. Gangguan terhadap kapal pembekalan semula Filipina berdekatan dengan Gosong Thomas Kedua pada bulan Mei 2018 adalah satu contoh. Tindakan berbahaya kapal PLAN semasa operasi kebebasan navigasi USS Decatur melalui Kepulauan Paracel pada bulan Oktober 2018 adalah satu contoh yang lain. Dan kemudian terdapat pelanggaran peraturan COLREG yang kerap oleh kapal nelayan dan kapal militia arahan China terhadap kedua-dua penuntut dan pihak luar.
